Krajowy System Elektroenergetyczny
Jak działa KSE – jak powstaje prąd i jak energia elektryczna dociera do odbiorców?
Krajowy System Elektroenergetyczny to urządzenia do wytwarzania, przesyłu i rozdziału energii, które są ze sobą powiązane i tworzą sieć zapewniającą bezpieczeństwo elektroenergetyczne Polski.
W naszym kraju rolę operatora systemu przesyłowego pełni spółka skarbu państwa Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA. Spółka zarządza 303 liniami o łącznej długości 15 964 km, oraz 110 stacjami najwyższych napięć. PSE SA od wielu lat realizują ogólnopolski program modernizacji i rozwoju Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Powstał on w znacznej mierze w połowie XX wieku i wymaga w dużej części modernizacji. Zwłaszcza, że w tym czasie znacząco wzrosło zapotrzebowanie na energię elektryczną. Eksperci są zgodni, że w Polsce szczególnie brakuje infrastruktury obsługującej najwyższe napięcia 400 kV. Linie o tym napięciu zapewniają najmniejsze straty przy przesyle energii elektrycznej, a jednocześnie pozwalają zmniejszyć koszty wytwarzania energii elektrycznej, co ma istotny wpływ na ceny prądu.
Dostarczenie energii elektrycznej do gospodarstw domowych jest możliwe dzięki właściwemu funkcjonowaniu rozległego systemu przesyłu i dystrybucji energii, czyli systemu stacji i linii elektroenergetycznych o różnych napięciach. W uproszczeniu, cały proces od momentu wytworzenia do dostarczenia energii odbiorcy wygląda następująco:
- elektrownie lub inne źródła wytwórcze produkują energię, po czym w stacjach SN/NN (średnich napięć / najwyższych napięć) podwyższa się jej napięcie w celu przesłania na duże odległości
- liniami najwyższych napięć (NN, w Polsce 220 i 400 kV) przesyła się energię do lokalnych stacji NN/WN (najwyższych napięć / wysokich napięć), gdzie napięcie zmniejszane jest do 110 kV
- liniami wysokich napięć (WN, w Polsce o napięciu 110 kV) przesyła się energię na odległości nie przekraczające kilkudziesięciu kilometrów do stacji WN/SN
- liniami średnich napięć (SN, w Polsce o napięciach 10, 15, 20 lub 30 kV) energia przesyłana jest do typowych transformatorów słupowych SN/nn
- liniami niskiego napięcia (nn – najniższych napięć, 400 i 230 V) energia przesyłana jest do końcowych odbiorców (np. gospodarstw domowych)
W każdym momencie ilość energii wytwarzanej w elektrowniach musi być równa energii zużywanej przez odbiorców. Dlatego system elektroenergetyczny musi być zdolny do zmiany kierunków i ilości przesyłanej energii. Jest to możliwe dzięki licznym połączeniom pomiędzy elektrowniami, stacjami elektroenergetycznymi oraz grupami odbiorców energii. Im sieć jest bardziej rozbudowana, tym system jest bezpieczniejszy i zapewnia większą stabilność w dostawie prądu dla odbiorców.
Co to jest stacja elektroenergetyczna?
Stacja elektroenergetyczna to, obok linii, jeden z najważniejszych elementów Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.
Na stacji odbywa się rozdział i zmiana napięcia przesyłanej energii elektrycznej, co pozwala rozprowadzać ją liniami najwyższych i wysokich napięć po terenie całego kraju. Stacja pełni zatem kluczową rolę w przesyłaniu energii elektrycznej ze źródeł wytwarzania, np. elektrowni, wiatraków, instalacji PV itp., do odbiorców końcowych, czyli m.in. naszych domów. Stacje łączą zatem pracujące na różnym napięciu elementy całej sieci i dystrybuują energię.
Stacje elektroenergetyczne w gminach Choczewo i Słupsk będą pełniły funkcję transformatorowo-rozdzielczą. Oznacza to, że znajdą się na nich urządzenia, których zadaniem będzie:
- Transformacja napięcia – polegająca na zmianie napięcia, które następnie jest dostarczane do sieci dystrybucyjnej, skąd trafia już do poszczególnych odbiorców. W sieci elektroenergetycznej zmiana napięcia zachodzi kilkustopniowo w stacjach transformatorowych.
- Rozdział energii elektrycznej – polegający na rozdziale energii elektrycznej bez zmiany jej napięcia. Stacja otrzymuje energię elektryczną z jednego źródła, a następnie energię o tym samym napięciu przesyła wyprowadzonymi z niej liniami.